‘EXTRA VERLOF SPAREN KAN, MAAR DENK ER GOED OVER NA’

Wil je eerder stoppen met werken of tussentijds wat vaker of langer verlof opnemen? Sinds 2021 staat de wet dit toe. Zeker bij bedrijven met meer dan 500 werknemers kan het zorgen voor duurzame inzetbaarheid bij zowel ouderen als jongeren. Wel moet het goed worden geregeld in de roosters, zodat de werklast voor de achterblijvers niet verzwaard wordt.

Yvette Becker is bij de FNV deskundige op het gebied van arbeidstijden: ‘Je kunt het gebruiken voor bijvoorbeeld om- en bijscholing, een sabbatical of om mantelzorg te verlenen. Voor mantelzorg bestaat wel al langdurend zorgverlof, maar dat is onbetaald. Door vaker of langer verlof op te nemen kun je je werk wellicht langer volhouden. Of je krijgt een betere verdeling tussen werk en privé. Ook kun je voor je pensionering minder gaan werken óf eerder stoppen met behoud van loon. Echter als het doel pensionering is, kan het verstandiger zijn om de ruimte in je pensioenregeling te benutten.’

Spaarrekening

‘Je kunt zowel tijd als geld gebruiken voor het verlofsparen. Bij tijd kan het gaan om vakantiedagen boven op de dagen die in de wet zijn geregeld, maar ook atv-dagen, compensatie voor bereik­baarheidsdiensten, overuren, plusuren. Bij geld gaat het om onregel­matig­heidstoeslagen, bonussen en garantie­regelingen voor ouderen. Je gespaarde verlof kun je ook opnemen als aanvulling bij eerder stoppen met werken, ouderschapsverlof, een kortere werkweek of een sabbatical. Gespaard verlof neem je in principe altijd op in tijd, tenzij je ontslag neemt of op een andere manier eerder weg gaat bij een werkgever. De uitzondering is als je van baan wisselt binnen dezelfde sector en er een sector-cao geldt met afspraken hierover.’

Goede afspraken

Zowel werknemers als werkgevers moeten goed nadenken over de voor­waarden voor verlofsparen. De werk­nemer over hoe hij zijn loopbaan in de tijd wil indelen. Wanneer heb je behoefte heeft aan extra vrije tijd, bijvoorbeeld voor zorgtaken of voor een sabbatical? Werkgevers moeten zorgen voor goede vervanging van werknemers die langdurig met verlof zijn. En bij voortijdig vertrek voor een pensioen moeten ze eerder beginnen nieuwe mensen aan te nemen en op te leiden.

Yvette Becker: ‘Het is belangrijk dat je met je werkgever afspreekt hoeveel euro een gespaard uur waard is. In diverse cao’s kun je namelijk verlofdagen bijkopen of verkopen. Dan moet je dus wel weten wat een uur in geld waard is. Bij een hoge uurprijs zul je wellicht tijd willen verkopen, bij een lager uurprijs daarentegen tijd willen kopen. De FNV is geen voorstander van tijd verkopen. Vrije tijd heb je niet voor niets. De uurprijs moet ook niet te hoog worden, want het moet wel betaalbaar blijven om uren bij te kopen.’

RVU-boete

Verlofsparen kan samengaan met een generatiepactregeling, waarbij je minder werkt. Yvette: ‘Let dan wel op dat het dienstverband niet onder de 50 procent zakt. Want dan krijg je een heffing van 52 procent van de Belastingdienst, de RVU-boete. Dat speelt niet als je je opgespaarde verlof opneemt voor of nadat je aan een generatiepact meedoet. Bedenk ook dat als je een RVU-regeling gebruikt om eerder te stoppen en je het gespaarde verlof als extra inkomen laat uitbetalen, je hier inkomstenbelasting over moet betalen.’

Teijin Aramid

Bij Teijin Aramid bestaat verlofsparen sinds 2021. Zo’n 80 procent van de werknemers die onder de cao vallen doen eraan mee. De meesten zijn 45 jaar of ouder en gebruiken het om eerder te kunnen stoppen met werken. De FNV heeft er in de cao met de directie afspraken over gemaakt. Zo mogen werknemers bijna onbeperkt extra dagen bijkopen en in hun verlofspaarpot stoppen. Hierdoor komen ze in de buurt van de 100 weken betaald verlof die iemand volgens de wet mag sparen.

FNV-bestuurder Janwillem Compaijen: ‘Ik raad werknemers aan om mee te doen aan verlofsparen. Het is onderdeel van het nationaal pensioenakkoord. Mensen moeten wel zelf kunnen bepalen waarvoor ze de gespaarde tijd voor gebruiken. Ik raad af tijd om te zetten in geld, tenzij bij baanwissel of eerder uit dienst. Ook moet je ervoor zorgen dat iedereen zijn saldo goed kan inzien. Uiteraard moet de werkgever zorgen voor herbezetting wanneer iemand zijn gespaarde verlof voor een langere periode opneemt.’